سیم افشان چیست؟
در این مطلب از تندیس کابل به معرفی سیم افشان چیست می‌پردازیم. یکی از انواع سیم‌های برق سیم افشان می‌باشد این مدل سیم متشکل شده از تعداد زیادی رشته‌های هادی نازک می‌باشد از جنس مس می‌باشند و بسیار انعطاف پذیر هستند. به عبارتی می‌توان گفت که سیم‌های افشان سیم‌های به هم پیچیده‌ای می‌باشند که به علت این پیچیدگی طول سیم هم بیشتر می‌باشد و از مقاومت الکتریکی بیشتری برخوردار می‌باشد. به علت انعطاف پذیری بالایی که دارند یکی از پر فروش‌ترین انواع سیم‌ها می‌باشند. این سیم‌ها را در صنعت و ساختمان سازی، ابزار آلات تصویری و صوتی و حتی آلات موسیقی و … استفاده می‌نمایند.
ممکن است که هادی سیم‌های افشان از آلومینیوم باشد اما سیم‌های افشان با هادی مسی عملکرد بهتری نسبت به هادی آلومینیوم دارند لذا هادی‌هایی از جنس آلومینیوم زودتر با اکسیژن داخل هوا واکنش نشان می‌دهند و زودتر دچار رنگ زدگی می‌شوند و همین موضوع می‌تواند که موجب افت زیادی از طول عمر مفید سیم شود. شاید از خود بپرسید که چگونه از روی شکل ظاهر سیم متوجه شویم که افشان است؟ سیم‌های افشان از رشته‌های متعددی در کنار هم برخوردار می‌باشند و یا اگر بر روی سیم‌ها عبارت‌هایی همچون AF ، MH نوشته شده باشد آن سیم افشان می‌باشد. زمانی که می‌خواهید سیم‌های افشان را خریداری نمایید به ولتاژ اسمی سیم‌ها، نوشته‌های روی سیم، میزان ضخامت، قطر مفتول هادی، میزان مقاومت هادی، مقاومت روکش سیم‌ها و … دقت نمایید.
سیم افشان چیست
به سیم تک رشته‌ای که هادی آن از فلز مس می‌باشد و عایق به کار رفته در آن آمیزه پلیمر PVC از نوع PVC/C می‌باشد. این سیم را در داخل وسایل برقی و در محیط‌های خشک، حفاظت سیستم‌های روشنایی، درون لوله‌ها ، زیر و یا روی گچ مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما بکارگیری سیم افشان به منظور نصب مستقیم روی سینی کابل، کانال کابل کشی و مخازن مجاز نمی‌باشد. در سیم‌های افشان ولتاژ نامی 300 تا 500 ولت در سیم‌های افشان تا سطح مقطع 1 میلی متر مربع و 450 تا 750 ولت در سیم‌های افشان با سطح مقطع بیشتر از 1 میلی متر مربع می‌باشد. سیم‌های افشان را با نام‌های قابل انعطاف و انعطاف پذیر می‌شناسند.
سیم‌های افشان در انواع مختلفی تولید می‌شوند برای مثال سیم افشان مسی، سیم افشان آلومینیومی، سیم افشان آلومینیومی با پوشش مس انواع سیم‌های افشان می‌باشند. رنگ عایق این سیم‌ها با توجه به درخواست مشتری می‌تواند که زرد، قرمز، مشکی، طوسی، صورتی، سبز و نارنجی باشد.
برای نام گذاری سیم‌ها به پارامترهایی مانند جنس هادی، نوع عایق، شکل هادی و … حروف را نسبت می‌دهند. برای نمودنه حرف N نشان دهنده سیم مسی نرم شده می‌گویند، Y نشان دهنده عایق PVC دور هر رشته می‌باشد، حرف F علامت سیم‌های نرم، A برای سیم کشی داخل لوله‌ها، حرف M به مفهوم سیم‌های مقاوم در برابر رطوبت، Z , S علامت سیم‌های مخصوص می‌باشند.
سیم افشان بهتر است یا مفتولی
سیم‌های مفتول و سیم‌های افشان از تفاوت‌های زیادی برخوردار می‌باشند. کابل‌های خشک و انواع کابل‌های زمینی انواع کابل‌های مفتولی می‌باشند که در مقایسه با سیم و کابل‌های افشان از انعطاف پذیری کمتری برخوردار می‌باشند می‌توان نتیجه گرفت که سیم‌های افشان از انعطاف پذیری بسیار بالایی برخوردار می‌باشند پس در مکان‌هایی که کابل به شکل متحرک می‌باشد استفاده می‌شوند. سیم‌های مفتولی بر عکس افشان برای کابل‌های ثابت و مکان‌های زیر زمینی استفاده می‌شوند.
در رابطه با مقاومت الکتریکی این دو نوع سیم باید بگوییم که سیم‌های افشان از مقاومت الکتریکی بیشتری بهره می‌برند. مقاومت الکتریکی این دو کابل به رشته هادی با پیچش مشخص در کابل‌های افشان بر می‌گردد. البته توجه داشته باشید که تفاوت این دو سیم در مقاومت الکتریکی تاثیر گذار و چشم گیر نمی‌باشد فقط در بعضی موارد اثر خود را نشان می‌دهد. سیم و کابل‌های افشان با توجه به خاصیت انعطاف پذیری که دارند دچار شکنندگی نمی‌شوند. هزینه تمام شده برای سیم و کابل‌های مفتولی کمتر از افشان‌ها می‌باشد.
پیشنهاد مطالعه 👈🏻کابل شبکه بلدن🔌
دلیل استفاده از سیم مفتولی در سیم کشی ساختمان
بر اثر عبور جریان الکتریکی از کابل‌ها و هادی گرمایی به وجود می‌آید و اگر این گرما زیاد باشد موجب سوختن پلیمر عایق سیم می‌شوند اگر مقاومت سیم و کابل بیشتر از حد معمول باشد موجب افت ولتاژ در سیم‌ها می‌شود و در نهایت ولتاژ دو سر مصرف کننده از ولتاژ شبکه کمتر می‌باشد و ممکن است که مصرف کننده درست کار نکند. بنابراین برای طراحی سیم‌ها در سیم کشی ساختمان‌ها سطح مقطع سیم و کابل‌ها باید به گونه‌ای باشد که افت ولتاژ درصد کمی باشد این افت ولتاژ برحسب تنوع شبکه و نیز ولتاژ شبکه متغیر است.
مثلا برای شبکه‌های خانگی 380/ 220 ولت، افت ولتاژ مجاز حدود 5 درصد است اگر درصد افت ولتاژ در حد مجاز نباشد باید سطح مقطع بالاتری را انتخاب کنیم. از سیم مفتولی در سیم کشی داخلی تابلوها و توزیع کننده‌های برق استفاده می‌گردد همچنین از سیم مفتولی می‌توان در لوله‌ها و زیر گچ استفاده نمود. ولتاژ نامی در سیم‌های مفتولی، 500/300 ولت در سیم‌های مفتولی مقاطع 5/0 و 75/0 و 1 میلی متر مربع و 750/450 ولت برای سیم‌های مفتولی با سطح مقطع بیش از 1 میلی متر مربع می‌باشد.
مشخصات سیم افشان
سیم‌های افشان از مشخصات و ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار می‌باشند که همین مشخصه‌ها موجب شده‌اند که در پروژه‌های ساختمانی و تجهیزات مختلف الکترونیکی و الکتریکی و حتی صنایع مختلف به منظور برق رسانی به کار گرفته می‌شوند. از ویژگی‌ها و مشخصه‌های خوب سیم‌های افشان می‌توان به انعطاف پذیری بالا، هادی خوب جریان الکتریکی آن‌ها اشاره نمود.
- هادی مسی و آلومینیومی دارند.
- عایق عمدتا از جنس PVC از نوع PVC/C می‌باشد.
- عبارت‌های مانند AF و MH بر روی آن‌ها نوشته شده است.
- این سیم‌ها مطابق با الزامات استاندارد ملی ایران شماره ISIRI 3084 و یا استاندارد بین المللی IEC 60228 باشد.
- ولتاژ تست در سیم‌های افشان با ولتاژ نامی 500/300، ولتاژ 2000 ولت و در سیم‌های افشان با ولتاژ نامی 750/450، ولتاژ 2500 ولت می‌باشد.
- NYAF نام سیم افشان در روش کد گذاری سیم‌ها و کابل‌های برق با حداکثر ولتاژ 750/450 ولت، مطابق با استاندارد VDE می‌باشد.
تعداد رشته های سیم افشان
باید بدانید که در طراحی سیم‌های افشان تعداد رشته‌های هادی آن‌ها برای سطح مقطع بر اساس حداکثر مقاومت هادی در دمای 20 درجه سانتگراد تعیین و محاسبه می‌شود. استاندارد استفاده برای تعیین میزان مقاوم اهمی هادی استاندارد ملی ایران به شماره 3084 می‌باشند. لازم است بدانید که هادی‌های این سیم‌ها از کنار هم قرار گرفتن تعداد مشخصی رشته سیم تولید می‌شوند. برای دستیابی به سطح مقطع لازم در استاندارد باید تعداد مشخصی از این رشته‌ها به هم دیگر تابیده شوند تا در نهایت یک هادی را تشکیل می‌دهند. توانایی هادی‌های انعطاف پذیر در مقابل تنش‌های مکانیکی و انعطاف پذیری بستگی به قطر، تابدیدگی، جنس رشته سیم‌ها دارد.
هر چه گام تاب رشته سیم‌ها در حلقه اصلی و حلقه‌های کوچکتر کوتاه‌تر باشد انعطاف پذیری بیشتر خواهد بود و توانایی رسانا در برابر خمش بیشتر می‌شود. نوع هادی‌ها باید انعطاف پذیر و نرم باشند پس از مس تولید می‌شوند. باید فراموش نکنید که تعداد سیم‌هایی که می‌توانند بهم تابیده شوند و یک دسته سیم افشان را شکل دخند محدودیت دارد، به همین دلیل هادی های با مقطع بزرگتر از چندین دسته شک می‌گیرند که هریک جداگانه بر روی هم تابانیده شده است. تعداد رشته‌ها در هر سطح مقطع هادی افشان به گونه‌ای در نظر گرفته می‌شود که هادی ساخته شده از نظر مقاومت الکتریکی مطابق با الزامات استانداردهای مربوطه باشد.
پیشنهاد مطالعه 👈🏻 کابل شبکه لگراند🔌
انواع سیم افشان
گفتنی است که سیم‌های افشان با توجه به ولتاژ نامی به دو گروه تقسیم بندی می‌شوند که در ادامه آن‌ها را بیشتر مورد بررسی قرار می‌دهیم:
سیم افشان با ولتاژ نامی 300/500 ولت
این مدل سیم افشان جهت قرار گیری داخل لوله‌ها و زیر روی گچ انتخاب مناسبی می‌باشند و حتی برای قرار گیری در لوله‌های خرطومی مناسب می‌باشند.
سیم افشان با ولتاژ نامی 450/750 ولت
این سیم‌ها جهت قرار گیری در داخل وسایل برقی و همچنین در مکان‌های خشک و حفاظت سیستم‌های روشنایی و داخل لوله‌ها و زیر یا روی گچ انتخاب مناسبی می‌باشند. تعداد رشته‌ها در هر سطح مقطع هادی افشان به گونه‌ای در نظر گرفته می‌شود که هادی ساخته شده از نظر مقاومت الکتریکی مطابق با الزامات استانداردهای مربوطه باشد.
سیم افشان آلومینیومی
با گران قیمت شدن فلز مس تولید کنندگان برای تولید سیم‌های افشان کابل‌های آلومینیومی را جایگزین مس کردند. اساسا تعداد رشته‌ها در هر سطح مقطع هادی افشان به گونه‌ای در نظر گرفته می‌شود که هادی ساخته شده از نظر مقاومت الکتریکی مطابق با الزامات استانداردهای مربوطه باشد. با توجه به این که فلز آلومینیوم از مقاومت الکتریکی بالایی برخوردار می‌باشند ممکن است که دچار ساییدگی و یا اکسید شدن در مجاورت با سایر فلزات، ضریب انبساط خطی بالا، امکان خروج از محل اتصال به علت تغییرات دما و قطع شدن رشته‌های این نوع هادی‌ها و در نهایت ایجاد فشار اتصالات، برای استفاده در هادی‌های نوع افشان مناسب و مطلوب نمی‌باشد.
پیشنهاد مطالعه 👈🏻کابل شبکه نگزنس🔌
سیم نیمه افشان چیست
در رابطه با سیم و یا کابل نیمه افشان باید بگوییم که گاهی اوقات برای سطح مقطع‌های بالاتر از 6 میلی متر به برخی دلایل نمی‌خواهیم از سیم افشان استفاده نماییم به همین علت به سراغ مدل‌های دیگری از سیم افشامی رویم که به آن‌ها سیم‌های نیمه افشان می‌گویند باید اشاره کنیم که سیم‌های نیمه افشان تک رشته‌ای نمی‌باشند و متشکل شده از مجموعه‌ای از مفتول‌های تابیده در هم می‌باشد به این علت است که این گروه از سیم‌ها را می‌توان در دسته‌ای مابین مفتولی و افشان دسته بندی نمود.
در واقع حداقل قطر سیم‌های نیمه افشان از 1.04 برای سایز 6 شرع می‌شود و تا 2.85 برای سایز 400 متغیر می‌باشد. البته فراموش نکنید که این مورد در سیم افشان بین 0.25 تا 0.5 میلی متر مربع است. برای مثال یک سیم با سطح مقطع 35mm2 در دو نوع نیمه افشان از 7 شته با قطر 2.52 میلی متر تولید شده است. به عنوان ک استثنا سایز 35 را می‌توان به دست آورد البته با تاباندن 19 رشته با قطرهای 1.53
این زمانی ممکن است که برای تولید و ساختن همین سایز از نوع افشان به 278 رشته با قطر 0.4 میلی متر احتیاج باشد. در حالت کلی همه انواع کابل برقی را که ساختار هادی آن‌ها متشکل از چند رشته مفتول نرم شده مس یا آلومینیوم باشد، می‌توان کابل نیمه افشان نام گذاری نمود. نام دیگر این سیستم نیمه افشان کابل چند مفتولی می‌باشد در کلاس بندی هادی‌ها، هادی نیمه افشان را با کلاس 2 معرفی می‌کنند. تفاوت این کابل‌ها، کابل تک مفتولی در تعداد مفتول‌ها می‌باشد. در کابل تک مفتولی یک رشته مفتول وجود دارد؛ اما در کابل نیمه افشان با توجه به سطح مقطع آن، هر هادی متشکل از 7، 19، 37 یا 61 رشته مفتول خواهد بود.
